تحلیلی متفاوت در مورد حزب اعتدال و توسعه ترکیه

به یقین پس از مصطفی کمال ملقب به آتا تورک ، در دهه های اخیر ، رجب طیب اردوغان ، شاخص ترین و موثرترین چهره در پیشرفت و توسعه ترکیه نوین بوده است ، هر چند تمامی اقدامات او در سال های اخیر نمی تواند مورد تایید باشد ، اما او توانسته علیرغم مخالفت های شدید در داخل و خارج کشور ، مدتی نسبتا طولانی و در انتخابات های مکرر و پی در پی ، اعتماد اکثریت مردم ترکیه را به دست آورد و پیروز انتخابات ها باشد .

این روزها با برگزاری انتخابات شهرداری ها در ترکیه ،  و پیروزی حزب اعتدال و توسعه  ( برای چندمین بار در سال های اخیر ) ، مسائل سیاسی این کشور مجددا در کانون توجه ها قرار گرفته است.

برخلاف تصور عمومی که محدودیت های اخیر اعمال شده در ترکیه نظیر فیلتر کردن توئیتر و یوتویوب نیز از محبوبیت این دولت نکاسته و حتی با مراجعه به افکار عمومی ، شاهد حمایت بسیاری از مردم از این دست اقدامات برای کنترل و حفظ حریم جامعه و خانواده ها می باشیم .

البته خظر گسست نسل ها ، خظری است که می تواند در سالیان آینده برای حزب اعتدال و توسعه بحران آفرین باشد ، و در صورت گذشت مثلا ده سال دیگر از زمامداری این کشور و حضور ممتد در اریکه قدرت ، شاید نسل جدید ، درآن زمان ، دچار تغییر نگرش شده و به سمت احزاب مخالف روی آورد ، احزابی که حزب اعتدال و توسعه ، در جهت مخالفت با سیاست های آن ها و برای احیای سنت ها و نماد های ملی کشور خود تاسیس گردید ، و اقبال عمومی را هم تا کنون با خود به همراه داشته است .

از حزب اعتدال و توسعه در رسانه های داخل و خارج کشور معمولا تحت عنوان اسلام گرا یاد می شود ، و بلافاصله با توجه به جریانات داخل کشور و مشابه سازی آن ، اذهان عمومی به سمت اصول گرایان متبادر می شود و با توجه به اقدامات اخیر دولت منتسب به این حزب در هفته های اخیر نظیر فیلتر کردن توئیتر و یوتویوب ، بیشتر،  جریانات تندرو و افراطی اصول گرا در افکار بسیاری از افراد ، تداعی می شود ،   اما من با توجه به حضور چند ساله در ترکیه و ارتباط با لایه های مختلف اجتماعی آن ، و شناختی که از رویه ی این جریان به دست آورده ام ، ترجیح می دهم به جای اصطلاح اسلام گرا برای این حزب ، از لفظ اصلاح طلب ، توسعه گرا و حتی ملی مذهبی استفاده نمایم.

واقعیت آن است که بر خلاف تصور عمومی ، رویکرد این حزب ابدا به سمت اسلایزه کردن ترکیه نبوده است ، بلکه توجه به نمادهای ملی و احیای سنت های گذشته ، بیشتر مورد توجه بوده است ، جالب است بدانید که بسیاری از نمادهای موجود در ترکیه بیش از آن که اسلامی و دینی باشد ، در حقیقت نماد ملی و سنتی می باشند ، از جمله حجاب در این کشور ابدا برخلاف تصور عمومی نماد اسلامی نیست ، و برای اثبات این واقعیت ، وقتی به عمق این حقیقت پی می بریم که در می بابیم که در صد بسیار بالائی از زنان ترکیه که حجاب را رعایت می کنند ، اصلا به فرائض دینی نظیر نماز و روزه پایبند نبوده و حتی برخی از آن ها با همین حجاب در مجالسی نظیر رقص و پایکوبی و ... با استفاده از همین نماد ، حضور فعال و جدی دارند .

در حقیقت مبارزه حزب اعتدال و توسعه ، با احزابی که در گذشته در قدرت بوده اند ، مبارزه با رفع محدودیت ها برای احیای مجدد سنت های ملی بوده است ، رفع محدودیت حجاب در ادارات دولتی و دانشگاه ها هم از همین دست تلاش هائی بوده که این حزب موفق به انجام آن در سال های اخیر شده است.

هم چنین جالب است بدانید که بسیاری از نمادهای به ظاهر مذهبی در این کشور ، بیشتر جنبه ملی و سنتی دارند ، مانند نمازجمعه که اکثریت مردم این کشور از قشرهای مختلف پایبند به آن می باشند و برای برخی از افراد شاید تنها فریضه ای باشد که در طول هفته به جای می آورند ، و همگی خود را مقید به حضور در آن می دانند و برای تسهیل در این خصوص ، هم ادارات دولتی و هم بخش خصوصی 45 دقیقه تا یک ساعت مرخصی را ، برای انجام این فریضه به کارکنان خود اختصاص داده اند ، کارکنانی که بسیاری از آن ها ، هرگز در طول هفته نماز نمی خوانند اما برای نماز جمعه با شوق و شعف ، آماده می شوند .

عید قربان و عید فطر هم از دیگر نمادهای به ظاهر دینی اما در حقیقت ملی و سنتی هستند که همراه با چهار روز تعطیلی بوده و از مهمترین جشن های مردم این کشور محسوب می شوند .

در دولت های گذشته ، با این نماد ها مبارزه می شد و اکنون ، حزب اعتدال و توسعه در صدد احیای این نمادها می باشد و دلیل اقبال مردم به سمت این حزب نیز ، احیای سنت ها و بازگشت غرور ملی و احساسات میهن دوستانه به آنان بوده است .

نا گفته نماند که حزب سعادت به رهبری مرحوم نجم الدین اربکان  که در اواسط دهه هفتاد شمسی در ترکیه به قدرت رسید اما با کودتای نظامیان ، از قدرت کنار گذاشته شد ، شاید تنها حزبی در ترکیه باشد که بتوان نام اسلام گرا بر آن گذاشت ، حزبی که هر چند مورد اقبال نسبی مردم در آن سال ها واقع شد ، اما با تاسیس حزب نوظهور اعتدال و توسعه کاملا از اذهان مردم کنار گذاشته شد و هم اکنون کمتر از در صد محبوبیت عمومی را با خود به همراه دارد .

حزبی که اتفاقا امروز بیش از احزاب مخالف لائیک ، منتقد جدی حزب اعتدال و توسعه و دولت رجب طیب اردوغان است ، چرا که به اعتقاد آنان، دولت رجب طیب اردغان ،  کمتر به ارزش های اسلامی توجه داشته  و در ارتباط با اروپا و آمریکا و نیز اسرائیل افراط نموده و رویه سازشکارانه را در پیش گرفته است .

من معتقدم اگر روزی فرا برسد که تمامی احزاب مخالف و لائیک از صحنه رقابت ها در ترکیه کنار روند و تنها حزب سعادت و حزب اعتدال و توسعه وارد صحنه رقابت شوند ، بی شک آن چه در دهه های اخیر، بین اصلاح طلبان و اصولگرایان در ایران اتفاق افتاده ، در ترکیه نیز روی خواهد داد ، و به یقین حزب سعادت مشی و تندروی اصول گرایان افراطی کشور ما را در ترکیه پیاده خواهد نمود و در صورت پیروزی در یکی از انتخابات ها ، برای همیشه ، امکان حضور حزب اعتدال و توسعه را در انتخابات های بعدی و صحنه سیاسی کشور سلب خواهد نمود .