آشتی ملی خوب است اما …چه خوش بیمهربانی هر دو سر بی ، که یکسر مهربانی دردسر بی
» سید احمد شمس
|
سخنان محمد هاشمی
اولین بار این نکته توسط محمد هاشمی برادر آیت الله هاشمی مطرح شد که در اظهاراتی گفته بود : اصلاحطلبان، یک گروه سیاسی در این کشور هستند و نمیتوانند بدون ارتباط با رهبری نظام همه فعالیت هایشان را داشته باشند و انجام دهند ، وی درادامه گفته بود : در زمان حیات آیتالله هاشمی، ایشان واسطهای بین جناحها، گروهها و افراد با مقام رهبری بودند. آنها مطالب خود را به آیتالله هاشمی میگفتند و ایشان یا خودشان به صورت مستقیم یا غیرمستقیم موضوعات را با رهبری مطرح میکردند و از آن طرف مطالبات رهبری را به آنها منتقل میکردند یعنی به عنوان یک واسطه یا کاتالیزور عمل میکردند ، محمد هاشمی هم چنین تاکید کرده بود : ظاهرا الان در نبود ایشان شخصیت دیگری نیست که آن نوع رابطهای را با رهبری داشته باشد که آقای هاشمی داشتند. کسی که بتواند مطالب را در فضای مناسبی مطرح کند ، در این شرایط اصلاحطلبان به این فکر افتادند که با خلاء وجود آقای هاشمی، خودشان مستقیم و مستقل با رهبری ارتباط بگیرند، تا هم مطالبشان را به ایشان بگویند و هم مستقیما مطالبات رهبری را بشنوند .
محمد رضا تابش نماینده اردکان در مجلس هم در نطق میان دستور گفته بود : آشتی ملی، یک شعار سیاسی نیست، بلکه یک ضرورت ملی است، مشکلات پیش روی کشور فراتر از توان محدود یک گرایش سیاسی است، باید بتوانیم با اتکاء به خرد جمعی و استفاده از ظرفیتها و شخصیتهایی که منشأ خیر و اثر فراوان در این کشور بودهاند نظیر آقایان هاشمی، خاتمی و ناطق نوری توان کشور را بالا ببریم ، تابش در پایان بیان کرده بود : خردمندی؛ عقلانیت و شجاعت و تدبیر مقام رهبری را به عنوان یک سرمایه ملی برای عبور از چالشها و تنگناها معیار قرار دهیم و با تکیه بر نقش ممتاز ایشان در برون رفت مسائل پیش رو از افراط و تندرویها فاصله بگیریم.
اظهار نظر حسین مرعشی
حسین مرعشی، فعال سیاسی اصلاحطلب و سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی نیز در مصاحبه خود با روزنامه آرمان امروز گفته است : در شرایط کنونی رهبرانقلاب تنها شخصیتی هستند که از نسل یاران نزدیک حضرت امام(ره) هستند، در نتیجه اگر تا دیروز آیتا… هاشمی به نیابت از نظام با برخی از گروههای سیاسی در ارتباط بود و حلقه اتصال این گروهها به نظام سیاسی تلقی میشد، امروز تنها شخصیتی که میتواند این خلأ را پر کند رهبری انقلاب است. به همین دلیل درخواست این است که مسئولیتهای مدنی و سیاسی آیتا… هاشمی از این پس به حوزه رهبری نظام منتقل شود و مقام رهبری در صورت صلاحدید در این زمینه تدبیر لازم را اتخاذ کنند، در شرایط کنونی بخشی از گروههای سیاسی تقاضا دارند که پس از رحلت آیتا… هاشمی ارتباط این گروهها به صورت مستقیم با مقام رهبری برقرار شود ، او همچنین در پاسخ به سؤال آرمان امروز مبنی بر اینکه این ارتباط از چه طریقی میتواند صورت بگیرد؟ اظهار میدارد : در مرحله اول ما منتظر خواهیم ماند تا نظر مقام رهبری را در این زمینه ببینیم و پس از تدبیر ایشان اهداف دیگر خود را دنبال خواهیم کرد، نباید اجازه داد خلأ آیتا… هاشمی سبب پاره شدن اتصال برخی گروهها با نظام سیاسی شود، به نظر من شخصیتهایی مانند آقای خاتمی ، آقای ناطق نوری، آیت ا… سیدحسن خمینی و آقای روحانی و حتی آقای ولایتی میتوانند بخشی از این وظیفه را برعهده بگیرند و همچنان گروههای سیاسی را برای فعالیت سیاسی در درون نظام دلگرم کنند، این مساله نیز در مرحله اول به تدابیر مقام رهبری و از سوی دیگر به نقش آفرینی این افراد بستگی دارد.
دیدگاه سید حسین موسوی تبریزی
سید حسین موسوی تبریزی دبیر کل مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم نیز در گفت و گو با پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، با اشاره به بحث اخیر مطرح شده مبنی بر ضرورت ارتباط مستقیم و بدون واسطه اصلاح طلبان با رهبری، اظهار داشته: برقراری ارتباط مستقیم و بدون واسطه با رهبری برای تمامی جریانات و طیف های سیاسی، امری مفید و ضروری است و باید به این اصل توجه داشت که رهبری نظام متعلق به همه آحاد مردم و همچنین تشکل ها و جریانات سیاسی است و کسی نمی تواند مدعی شود رهبری به یک جریان خاص تعلق دارد ، وی تصریح کرد: وظایف و حقوق رهبری و ملت متقابل است؛ همانطور که مطابق اصول مصرح قانونی رهبری دارای مسئولیت ها و اختیاراتی است، متقابلا همه مردم و جریانات سیاسی نیز در محدوده قانون اساسی موظف و مکلف به تبعیت از ایشان هستند.
دبیر کل مجمع محققین هم چنین بیان داشته : اصلاح طلبان در زمره انقلابی ترین افراد جامعه محسوب می شوند و ایثار و جانفشانی های آنها در برهههای مختلف از دوران انقلاب تا دفاع مقدس و مقاطع بعدی بر هیچکس پوشیده و مکتوم نیست ، وی ادامه داده: اصلاحطلبان هرگز نمیخواهند کوچکترین لطمه به انقلاب و نظام جمهوری اسلامی وارد شود و همواره در صدد تحقق منافع ملی و مصالح عمومی هستند، این مهم نیز با هماهنگی بیشتر و رابطه مستحکمتر و وثیقتر آنها با ارکان حاکمیت ظهور و بروز عیانتر و ملموس تری خواهد داشت.
موسوی تبریزی تصریح کرده : همواره رابطه اصلاح طلبان با رهبری نظام مطلوب بوده است البته بعضا ممکن است برخی مسائل پیش آمده باشد، بعد از رحلت حضرت امام(ره) اگر به مقاطع و دوره های مختلف نگاهی بیندازیم مشخص میشود که اصلاح طلبان همواره خود را ملزم و مقید به اطاعت از فرامین رهبری می دانستند ، وی ادامه داده : در دوران دولت اصلاحات و ریاست جمهوری آقای خاتمی ما شاهد همگرایی و تبعیت ایشان از فرامین رهبری بودیم، همچنین آقایان میرحسین موسوی و کروبی نیز با اذن و اجازه رهبری در سال ۸۸ کاندیدا شدند ، موسوی تبریزی خاطرنشان کرده : البته گاهی ممکن است در برخی مسائل و امور حکومتی اشکالاتی نیز پیش آید که باید به این مسائل با دیده اغماض نگریست و تسامح به خرج داد.
نگاه سید محمد خاتمی
سید محمد خاتمی، رییس جمهوری پیشین ایران هم معتقد است اکنون بهترین موقعیتی است که میتوان فضای آشتی ملی را در کشور حکمفرما کرد ، خاتمی اضافه کرده : من میگویم که هیچکس نباید در گذشته بماند ، رییسجمهوری دوران اصلاحات گفت که به عقیده او تهدیدهای رییس جمهوری جدید آمریکا علیه ایران شرایط لزوم آشتی ملی را افزایش داده است .
به عقیده رییس بنیاد باران یکی از اهداف دولت فعلی آمریکا عصبانی کردن جمهوری اسلامی ایران است و این احتمال وجود دارد که بعضی از عصبانیهایی که حضور دارند، دست به اقداماتی بزنند که اندک اندک افکار عمومی را که در حال حاضر به طور نسبی همراه ما است، به زیان ما برگردانند و در نهایت به جایی برسیم که برای جنایت علیه ما و لطمه به منافع ملی ایران موفق به توجیه افکار عمومی شوند.
خاتمی اضافه کرده که در شرایط فعلی همه باید خیلی خیلی خونسرد باشیم ، گرچه این مساله به معنای کوتاه آمدن و گذشتن از حقوقمان نیست ، خاتمی با اشاره به قبول داشتن اصل نظام در طیفهای مختلف سیاسی کشور، اضافه کرده : دنیا میداند و باید دوباره بفهمد که در مقابل هر تهدیدی که علیه اصل نظام و تمامیت ارضی و منافع ملی ایران بروز کند، کوچکترین تردیدی برای ایستادگی و مقابله نداریم و بخصوص اصلاحطلبان این مساله را دوباره اثبات خواهند کرد که هرگاه کسی بخواهد فکر تجاوز به ایران و ضربه زدن به منافع ملی کشور را در سر بپروراند، همه ما یکصدا در مقابلشان خواهیم ایستاد و در این زمینه هیچگونه اختلاف نظری بین جریانهای مختلف در جامعه وجود ندارد و باید در عمل این همبستگی را نشان دهیم.
رییسجمهوری پیشین ایران در ادامه گفته است : ممکن است کسانی میانه خوبی با انقلاب یا نظام هم نداشته باشند، اما این افراد هم بدون شک به ایران دلبستهاند و زمانی که اصل کشور و نظام و منافع ملی و حیثیت ایران تهدید میشود، کسانی که به ایران و سرنوشت آن و ملت و منافع فکر می کنند همه در یک خط در مقابل کسی که می خواهد تجاوز بکند، میایستند.
خاتمی در بخش دیگری از سخنان خود گفته به عقیده او هیچکس نباید در گذشته بماند و همه به آینده نگاه کنند و حتی کسانی که در حصر و زندان هستند هم در این زمینه دلشان برای انقلاب و کشور میسوزد و نسبت به تهدیدهایی خارجی موضع دارند و بیشک بیشتر از خیلی از کسانی که در جامعه، مدعی انقلابیگری هستند دلشان به درد آمده است. او هم چنین از مردم خواسته تا با شکوه تمام و متحد در راهپیمایی روز ۲۲بهمن حضور یابند حتی اگر از بعضی سیاستها دلخور هستند.
نظر علی مطهری
علی مطهری هم که به دعوت انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه فردوسی در دانشکده مهندسی این دانشگاه حضور یافته و به سوالات نمایندگان تشکلهای دانشجویی پاسخ داده بود ، در پاسخ به سوال دانشجویی در خصوص مساله حصر توضیح داد: ما کارهایی در این زمینه انجام دادهایم و به ما اجازه دادند ملاقاتی با محصوران داشته باشیم تا ببینم اگر آزاد شوند برنامهشان چیست، آنها گفتهاند نظام را دوست دارند و مایل به وحدت هستند که خب اینها را به مقامات و رهبری ابلاغ کردیم. ما نمیگوییم خطایی نبوده خیلیها اشتباه میکنند اما خب هفت سال گذشته است و حصر بدتر از حبس است، در یک خانه دو سه اتاقه که پر شنود است بدون روزنامه و تلویزیون که البته اخیرا گذاشتند چند روزنامه وارد شود. تنها اینها مقصر نیستند و دوطرف در این جریان مقصر بودند،اگر هم بیایند بیرون دیگر اتفاقی نمیافتد مانند زمانی که آیتالله منتظری بیرون آمدند و مشکلی پیش نیامد.
توضیحات مصطفی تاجزاده
مصطفی تاجزاده از چهره های سیاسی نزدیک به محمد خاتمی درباره طرح آشتی ملی که آقای خاتمی اخیرا مطرح کرده توضیحاتی داده است ، وی در گفت و گو با خبرگزاری ایلنا گفته “آشتی ملی آنچنان که آقای خاتمی هم تاکید کرده، برای این است که آینده ایران را نجات دهیم و سعی میکنیم آینده را به نحو بهتری بسازیم”،
او گفته است: “آشتی ملی یعنی پذیرش تکثر از موضع برابری و یکسانی نه اینکه یکی از دیگری عذرخواهی کند یا توبهنامه بنویسد و مواردی از قبیل. ما اگر اهل چنین کارهایی بودیم در سالهای گذشته که در زندان بودیم به چنین روشهایی متمسک میشدیم که خودمان را نجات دهیم و بتوانیم سهمی از حکومت را به خود اختصاص دهیم ، در همین باره آقای تاجزاده افزوده: “به باور من همه کسانی که به استقلال و یکپارچگی ملی و سرزمینی ایران اعتقاد دارند و حاضرند در چارچوب قانون، با نفی خشونتورزی و با التزام به قانون اساسی فعالیت کنند، باید این امکان را بیابند که در عرصه سیاسی و اجتماعی کشور مشارکت فعال داشته باشند و ایران و ایرانیان بتوانند از توانمندی آنها بهره برند.”
این فعال سیاسی، تاکید می کند که منظور رئیس جمهور پیشین ایران از طرح “آشتی ملی” صرفاً تفاهم دو جناح اصلی در کشور نیست بلکه نظر آقای خاتمی “این است که همه کسانی که به قانون اساسی ملتزم هستند، بتوانند در فرآیند مدیریت کشور و در عرصه اجتماع و سیاست فعال شوند و امکان خدمتگذاری یابند.”، به گفته آقای تاجزاده “از این منظر، ‘آشتی ملی ‘ یعنی احیای همان شعار ‘همه با هم ‘ ابتدای انقلاب و زنده کردن شعار ‘ایران برای ایرانیان ‘ عصر اصلاحات ، وی تاکید کرده که این طرح به معنی نوشتن “توبه نامه” نیست، “بلکه مسئله این است که وضعیت کشور بسیار خطرناک و پیچیده است و اگر به هوش نباشیم و دست یاری به یکدیگر ندهیم و برای به رسمیت شناختن یکدیگر و تاکید بر اشتراکات تلاش نکنیم، خداییناکرده در آینده با مشکلات و بحرانهایی به مراتب حادتر از اکنون روبرو میشویم.”
ضرورت های تحقق آشتی ملی و تداوم آن
اصلاح طلبان پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸۸ که از نامزدی میر حسین موسوی و مهدی کروبی حمایت می کردند پس از اعتراض به نتایج انتخابات ، مورد غضب و خشم رهبری ، سپاه ، سیستم امنیتی و قوه قضائیه قرار گرفته و تعداد زیادی از برجسته ترین فعالان سیاسی این جریان تا مدت ها به زندان افتادند و توسط قوه قضائیه انحلال دو حزب بزرگ متعلق به این جریان یعنی حزب مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی صادر شد و حتی برخی از چهره های برجسته این جناح سیاسی از ایران خارج شده و در کشورهای دیگر سکنی گزیدند .
اصلاح طلبان در ابتدا تصور می کردند که می توانند با روش های مسالمت آمیز مدنی و راهپیمایی های آرام و اعتراض های خیابانی حکومت ایران را وادار به پذیرش خواست اکثریت مردم کنند و موفق خواهند شد از استقرار دولت غیر قانونی و غیر مشروع احمدی نژاد جلوگیری کنند .
اما فشار و برخورد حکومت ایران بسیار شدید بود و به دلیل سرکوب های پی در پی اعتراض های مردمی و دستگیری خبرنگاران و فعالان سیاسی ، رفته رفته فضای خفقان بر کشور حاکم شده و اصلاح طلبان از هر گونه اقدام عملی و مثبت بازماندند و نتوانستند در صحنه سیاست داخلی آن گونه که باید و شاید نقش ایفا کنند.
این چنین بود که تصور می شد اصلاح طلبان برای همیشه از صحنه سیاسی کشور دور شده اند ، چرا که به غیر از سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و جبهه مشارکت ، سایر احزاب اصلاح طلب هم نه اجازه برگزاری کنگره و نه جلسات سیاسی را داشتند و در هیچ دانشگاه و مرکزی هم اجازه برگزاری سخنرانی و جلسه به آن ها داده نمی شد.
در چنین شرایطی در انتخابات مجلس نهم هم که پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸۸ برگزار می شد و اصلاح طلبان هنوز تکلیف تقلب در انتخابات قبلی را روشن شده نمی دیدند حتی حاضر به ثبت نام و کاندیدا شدن در این انتخابات نشدند و این چنین بود که تصور عمومی بر حذف اصلاح طلبان برای همیشه از صحنه سیاسی ایران بود.
اما یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۲۲ جانی دوباره به پیکر اصلاح طلبان داد ، چرا که در مرحله اول تمامی جریان های مخالف دولت احمدی نژاد به صورت یکپارچه از نامزدی آقای هاشمی رفسنجانی حمایت کردند و پس از رد صلاحیت آقای هاشمی علاقمند به شرکت در انتخابات شدند ، محمدرضا عارف کاندیدای مورد حمایت اصلاح طلبان به توصیه ی آقای خاتمی از صحنه رقابت ها به نفع حسن روحانی کنار رفت تا با حمایت مشترک اعتدال گرایان و اصلاح طلبان و حتی بخشی از اصول گرایان میانه رو حسن روحانی رئیس جمهور شود و جانی دوباره بر پیکر اصلاح طلبان دمیده شود.
تعدادی از اصلاح طلبان که مدت ها از حضور در دولت دور شده بود دوباره به کارهای دولتی برگشتند و زمینه برای فعالیت مجدد سیاسی اصلاح طلبان و باز شدن چندین سایت و چندین روزنامه متعلق به این جناح سیاسی فراهم شد ، و حتی برخی از اعضای حزب مشارکت توانستند تحت عنوان حزب اتحاد ملت ایران اسلامی از وزارت کشور مجوز بگیرند و حزب ندای ایرانیان هم تحت نظارت صادق خرازی توانست مجوز فعالیت گرفته و در عرصه سیاسی کشور فعالیت کند.
اصلاح طلبان که تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲۲ منتقد جدی حکومت و شخص آقای خامنه ای بودند و ادامه ریاست جمهوری احمدی نژاد را نامشروع می دانستند با روی کار آمدن حسن روحانی کمی محافظه کارانه تر از گذشته ، از اظهار نظرهای این گونه خودداری کردند و تلاش نمودند با اتخاذ روشی احتیاط آمیز بتوانند از سد تایید صلاحیت شورای نگهبان برای انتخابات دوره دهم مجلس بگذرند ، هر چند چهره های اصلی اصلاح طلب در انتخابات دوره دهم مجلس از حضور به عنوان نامزد نمایندگی محروم شدند اما چهره های جوان تر و ناشناخته تر توانستند از سد شورای نگهبان بگذرند و در رقابتی جدی در تهران و اکثر شهرهای بزرگ برنده انتخابات مجلس باشند و حتی در مجلس خبرگان تاثیر لازم را بگذارند و از ورود چهره هایی چون محمد یزدی و محمد تقی مصباح یزدی به مجلس خبرگان جلوگیری کنند.
بر اساس برخی شنیده ها بعضی از سران رده بالای حاکمیت با برگزاری جلساتی با تعدادی از اصلاح طلبان برجسته توصیه هایی به آنان برای بازگشت مسالمت آمیز به قدرت کرده و حتی در برخی موارد به آنان قول مساعد در جهت حل مشکلات آنان داده اند.
به همین لحاظ اصلاح طلبان داخل کشور ترجیح داده اند با فعالان سیاسی ایرانی که در جریان انتخابات سال ۱۳۸۸۸ از کشور خارج شده و هم اکنون مشغول فعالیت خبری و سیاسی در دیگر کشورها هستند برخورد احتیاط آمیز کنند ، و همانند سابق رابطه بسیار نزدیکی با آن ها نداشته باشند ، در بسیاری از موارد در کانال های تلگرامی اصلاح طلبان از عضویت افرادی که در خارج کشور هستند جلوگیری می شود و همه این ها دلیل براین است که علاوه بر بیت رهبری ، سیستم امنیتی و سپاه به برخی اصلاح طلبان قول داده که اگر خط قرمزها را رعایت کنند و از چهره های سیاسی و خبرنگاران مقیم خارج کشور فاصله بگیرند ، امکان بازگشت مجدد آنان به صحنه سیاسی کشور وجود خواهد داشت.
بر اساس برخی از شنیده های دیگر سیستم امنیتی و سپاه به بعضی اصلاح طلبان قول داده که روحانی قطعا رئیس جمهور دوره آینده است و از آنان خواسته که حتما از روحانی حمایت کرده و تنور انتخابات را گرم کنند تا تعداد زیادی از مردم در انتخابات شرکت کنند ، از طرف سیستم امنیتی به برخی اصلاح طلبان قول داده شده اگر در راهپیمایی های ۲۲ بهمن و مراسم های مختلف شرکت کرده و با نظام همراهی کنند گشایش هایی در فضای سیاسی کشور در آینده برای آن ها ایجاد شده و زمینه مجدد بازگشت بسیاری از آنان به مدیریت های دولتی فراهم خواهد شد.
اما از طرف دیگر بسیاری از اصلاح طلبان معتقدند که بیت رهبری ، سپاه و سیستم امنیتی بر سر قول خود پایدار نیستند و این قول و قرارها اعتبار نداشته و ممکن است در میانه راه ، آنان با ناجوانمردی به گونه ای دیگر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری را رقم بزنند ، همان گونه که با قول مثبت به موسوی و کروبی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ باعث شدند تا آنان مردم را با شور و شوق پای صندوق رای بیاورند اما به یک باره حاکمیت با ناجوانمردی و بد عهدی و تقلب در انتخابات به قول خود وفا نکرده و روشی دیگر را برای نتیجه انتخابات رقم بزند.
صرف نظر از صحت یا سقم تحلیل های مذکور بر اساس دیدگاه نگارنده بدون شک آشتی ملی و تلاش برای ایجاد فضای آرام و بدون تنش در کشور و به تبع آن در سطح سیاست خارجی کشور امری مطلوب به نظر می رسد که نتیجه آن چیزی جز پیشرفت و اعتلای کشور و آبادانی آن با تلاش تمامی نیروهای کاردان متخصص ایرانی در داخل و خارج کشور نخواهد بود اما به نظر می رسد در هر توافق و آشتی ملی دو طرف ماجرا بایستی نسبت به طرف مقابل نرمش نشان داده و اگر قرار بر چشم پوشی و فراموشی اشتباهات گذشته باشد لازم است هر دو طرف این رویه را در پیش گیرند چرا که به قول بابا طاهر عریان چه خوش بیمهربانی هر دو سر بی ، که یکسر مهربانی دردسر بی
رفع حصر از رهبران در بند جنبش سبز به عنوان مهم ترین مطالبه ی مردم می تواند از اساسی ترین اقداماتی باشد که حاکمیت در راستای تحقق آشتی ملی بایستی انجام دهد و هم چنین پنج اصلی که توسط آیت الله هاشمی در آخرین نماز جمعه در بیست و شش تیر ماه ۱۳۸۸ مطرح و به عنوان شرط بازگشت آرامش به کشور مورد تاکید قرار گرفته بود یعنی آزادی زندانیان سیاسی ، دلجویی از آسیبدیدگان حوادث پس از انتخابات ، آزادی رسانهها و مطبوعات ، پایبندی همه به قانون و فضای بحث برای جلب اعتماد از حد اقل مواردی هستند که حاکمیت بایستی برای ایجاد فضای آشتی ملی فراهم نماید و بدون تردید در صورت عدم لحاظ این شرایط دستیابی به آن عملا ممکن نبوده و یا کوتاه مدت و بی اثر خواهد بود.
https://negaam.news/1395/11/20/%D8%A2%D8%B4%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D8%A7-%DA%86%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%B4-%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C/
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر